Νικηφόρος ἀγώνας
Ὁ ἀγώνας µας εἶναι ὁ δυσκολότερος ὅλων τῶν ἀγώνων τούς ὁποίους μπορεῖ νά ἀναλάβει ὁ ἄνθρωπος. Συγχρόνως εἶναι ὁ ὡραιότερος ἀγώνας, ὁ ἀνώτερος ὅλων ὡς πρός τόν σκοπό καί τά ἀποτελέσματά του. Ἂν ὁ ἄνθρωπος χάσει αὐτό τόν ἀγώνα, ἔχασε τά πάντα. Καμιά ἄλλη ἐπιτυχία δέν μπορεῖ νά ἰσοφαρίσει τήν ἀποτυχία στόν ἀγώνα αὐτόν, πού δέν εἶναι ἁπλή ἀποτυχία, ἀλλά τό µεγαλύτερο δυστύχηµα πού µπορεῖ νά μᾶς συμβεῖ. Είναι λάθος ὀλέθριο πού δέν διορθώνεται, ἀπώλεια μέγιστη καί ἀνυπολόγιστη, ἡ αἰώνια ἀπώλεια!
Ἐδῶ ὅμως πρέπει νά σημειώσουμε ἕνα τρίτο χαρακτηριστικό αὐτοῦ τοῦ ἀγώνα: Ἐνῶ εἶναι ὁ δυσκολότερος καί ὁ κρισιµότερος ὅλων, μπορεῖ ὁ πιστός νά τόν διεξάγει µέ βέβαιη ἐλπίδα γιά τήν ἐπιτυχή ἔκβασή του, µέ ἀπόλυτη βεβαιότητα γιά τήν τελική νίκη.
Στούς συνήθεις ἀθλητικούς ἀγῶνες οἱ κόποι τῶν περισσοτέρων μένουν χωρίς ἀμοιβή, διότι «εἷς λαμβάνει τό βραβεῖον», µόνο ἕνας, ὁ πρῶτος βραβεύεται (Α΄ Κορ θ΄ 24). Στόν πνευματικό ἀγώνα δέν ὑπάρχουν ἀθλητές πού θά τερματίσουν καί δέν θά ἀμειφθοῦν. Ὅλοι θά πάρουν τόν μισθό τους, ὅλοι «οἱ νοµίµως ἀθλοῦντες, δίκαια θά στεφανωθοῦν (βλ. Β΄ Τιμ. β΄ 5), ἀρκεῖ νά ἀγωνισθοῦν ὅλοι ὅπως αὐτός ὁ ἕνας πού κατακτᾶ τή νίκη στά στάδια τοῦ κόσμου.
Τή βεβαιότητα στήν τελική νίκη τήν στηρίζει ὁ Χριστιανός ἀγωνιστής στήν παντοδύναμη Χάρι, στήν προστασία καί ἀκαταμάχητη βοήθεια τοῦ Θεοῦ, πού µέ κάθε τρόπο συµπαρίσταται καί ἐνισχύει ὅσους ἀγωνίζονται ταπεινά, καί µέ πόθο καί πίστη περιμένουν τή νίκη ἀπό τόν ἀγωνοθέτη Κύριο.
Μᾶς δίνει θάρρος στόν ἀγώνα µας αὐτόν ὁ ἅγιος Νικόδηµος ὁ Ἁγιορείτης καθώς μᾶς συμβουλεύει: «Εἰ δέ καί συλλογισθῇς τήν λύσσαν καί τό παντοτινόν μῖσος ὁποῦ σοῦ ἔχουν οἱ ἐχθροί δαίµονες, καί τό µεγάλον πλῆθος τῶν παρατάξεων καί στρατευμάτων τους· ἀλλά συλλογίσου ἐξ ἐναντίας καί ὅτι εἶναι ἀπείρως µεγαλυτέρα ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ καί ἤ ἀγάπη ὁποῦ σοῦ ἔχει· καί ὅτι πολλά περισσότεροι εἶναι οἱ Ἄγγελοι τοῦ οὐρανοῦ καί οἱ προσευχές τῶν Ἁγίων ὁποῦ πολεμοῦν κρυφίως ἐκ µέρους µας, ὡς γέγραπται διά τόν Ἀμαλήκ: “ἐν χειρί χρυφαίᾳ πολεμεῖ Κύριος” (Ἐξ. ιζ 16)...
Όθεν, δέν πρέπει νά φοβηθῇς ποτέ, ἄν καί νά σοῦ φαίνεται πώς ὁ πόλεμος τῶν ἐχθρῶν εἶναι δυνατός καταπολλά· πώς ἔχει νά διαμείνῃ εἰς ὅλην σου τήν ζωήν καί πώς σοῦ φοβερίζει ξεπεσμούς ἀπό διάφορα µέρη. Διατί κάθε δύναμις καί γνῶσις τῶν ἐχθρῶν µας στέκεται εἰς τά χέρια τοῦ θείου µας Ἀρχιστρατήγου Ἰησοῦ Χριστοῦ, διά τοῦ ὁποίου τήν τιμήν ἐσύ πολεμεῖσαι. Ὁ ὁποῖος, ἐπειδή µόνος του σέ προσκαλεῖ µέ βίαν εἰς τόν πόλεμον, φανερόν εἶναι ὅτι ὄχι µόνον δέν θέλει ἀφήσει ποτέ νά σοῦ γένη δυναστεία καί νίκη ἀπό τούς ἐχθρούς (διατί τοῦτο τό ἔχει διά ἀτιμίαν του), ἀλλά πολεμῶντας αὐτός διά ἐσένα, θέλει τούς δώσει εἰς τάς χεῖράς σου νικηµένους, ὅταν τοῦ φανῇ ἀρεστόν· ὡς γέγραπται “Κύριος ὁ Θεός σου ἐμπεριπατεῖ ἐν τῇ παρεμβολῇ σου ἐξελέσθαι σε καί παραδοῦναι τόν ἐχθρόν σου εἰς χεῖράς σου” (Δευτ. κΥ΄ 14)»”.
«Καί ἄν ἐσύ εἶσαι ἀδύνατος καί κακά συνηθισμένος, οἱ δέ ἐχθροί σου εἶναι δυνατοί καί πολλοί ἀλλά πολλά περισσότερες εἶναι οἱ βοήθειες ἐκείνου ὁποῦ σέ ἔπλασε καί σέ ἐλύτρωσε, καί ἀπό σέ ἀσυγκρίτως δυνατώτερος εἶναι ὁ Θεός εἰς τόν πόλεμον τοῦτον ὡς γέγραπται· "Κύριος κραταιός καί δυνατός, Κύριος δυνατός ἐν πολέμῳ” (Ψαλμ. κΥ΄ 8). Καί περισσότερον πόθον ἔχει αὐτός νά σέ σώσῃ, παρά ὁποῦ ἔχει ὁ ἐχθρός νά σέ ἀπολέσῃ. Διά τοῦτο πολέµα καί µή βαρεθῇς ποτέ σου τόν κόπον. Διότι ἀπό τόν κόπον καί ἀπό τή βίαν καί τό βάσανον ὅπου αἰσθάνεσαι διά τήν ἕξιν ὁποῦ ἔκαμες εἰς τό κακόν, γεννᾶται ἡ νίκη καί ὁ μεγάλος θησαυρός μέ τόν ὁποῖον ἀγοράζεται ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί ἐνώνεται ἡ ψυχή διαπαντός µέ τόν Θεόν»
Πόσο ἐνθαρρυντικά καί ξεκάθαρα λόγια! Μέσα στό πεδίο τῆς µάχης εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός! Καί πλῆθος ἀγγέλων καί ἁγίων, πού πολεμοῦν µαζί µας χωρίς νά τούς βλέπουμε! Ἡ νίκη ἀσφαλῶς ἀνήκει σ᾿ ὅλους αὐτούς καί στόν ἀρχιστράτηγο τοῦ ἀγώνα, στόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Δέν εἶναι δυνατόν νά χάσει ὁ Χριστός. Δέν εἶναι δυνατόν νά ἠττηθοῦμε ἐμεῖς πού ἀνήκουμε στό στράτευµά Του· ὅσοι καί ἄν εἶναι οἱ ἐχθροί πού μᾶς πολεμοῦν, ὅση δύναμη καί ἄν ἔχουν.
Στόν πνευματικό µας ἀγώνα ὁ ἐχθρός µας διάβολος εἶναι πραγματικά φοβερός. «Πονηρόν γάρ τό θηρίον καί ἀκόρεστον, καί εἰ µή συνεχῶς ἐχαλινοῦτο, πάντα ἄν ἀνέτρεψε καί συνέχεεν», λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Πονηρό καί ἀχόρταγο θηρίο ὁ διάβολος, καί ἄν δέν τό κρατοῦσε συνεχῶς µέ χαλινάρι ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ, θά ἔφερνε σ᾿ ὅλα τήν ἀνατροπή καί τή σύγχυση. Ὁ Κύριος ὅμως τόν περιορίζει καί συντρίβει τελικά τή δύναµή του. Γι' αὐτό καί μᾶς λέει: «Ἰδού δίδωµι ὑμῖν τήν ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καί σκορπίων καί ἐπί πᾶσαν τήν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ, καί οὐδέν ὑμᾶς οὐ μή ἁδικήσῃ» (Λουκ. ύ 19). Μᾶς ἔδωσε ἐξουσία ὁ Χριστός νά νικοῦμε καί νά ποδοπατοῦμε ὅλα τά ὄργανα τοῦ διαβόλου, πού σάν φίδια καί σκορπιοί δηλητηριάζουν ὕπουλα τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων, γιά νά τίς ὁδηγήσουν στόν θάνατο. Μᾶς ἔδωσε τήν ἐξουσία νά κατανικοῦμε ὅλη τή δύναμη τοῦ σατανᾶ, ὥστε σέ τίποτε ἀπ᾿ ὅσα μηχανεύεται ἐναντίον µας, νά µή μᾶς ἁδικεῖ καί βλάπτει.
Ὁ ἱερός Χρυσόστομος σχολιάζοντας τούς λόγους αὐτούς λέει ὅτι ἡ µάχη µέ τόν διάβολο δέν γίνεται μέ ἴσους ὅρους, διότι «αὐτός μέν βρίσκεται κάτω πεσµένος πρηνής, ἐσύ δέ στέκεσαι ὄρθιος, χτυπώντας τον ἀπό ψηλά· αὐτός εἶναι ἀδύναμος καί ἄνευρος. ἐνῶ ἐσύ ἰσχυρός. Πῶς λοιπόν πολλές φορές μᾶς νικᾶ;», ρωτάει ὁ ἅγιος, γιά νά δώσει ὁ ἴδιος τή θλιβερή ἀπάντηση: «Ἀπό τῆς νωθείας τῆς ἡμετέρας, ἀπό τῆς ραθυμίας τῶν καθευδόντων». Ἐξαιτίας τῆς νωθρότητός µας καί τῆς ραθυμίας ἐκείνων πού κοιμοῦνται νικᾶ πολλές φορές. Ὥστε, ἄν θελήσεις νά παραταχθεῖς ἐναντίον του, δέν τολμᾶ νά ἀντιπαραταχθεῖ. Ἂν ὅμως σέ νικάει ἐνῶ κοιμᾶσαι, αὐτό δέν ὀφείλεται στή δύναμή του ἀλλά στήν ὀλιγωρία σου».
Ὁ διάβολος εἶναι ἀκατάβλητος ἐχθρός, ἄν τόν πολεμοῦμε µόνο µέ τή δική µας δύναμη. Εὔκολα ὅμως καταβάλλεται, ὅταν στόν ἐναντίον του ἀγώνα χρησιµοποιοῦμε τήν ἀκαταμάχητη βοήθεια τοῦ Θεοῦ.
Στόν βίο τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, τόν ὁποῖο συνέγραψε ὁ Μ. Ἀθανάσιος, βλέπουμε πῶς ὁ Κύριος παρακολουθεῖ ἀπό κοντά τόν ἀγώνα τοῦ μεγάλου ἀσκητῆ. Οἱ δαίµονες ἐπινοοῦν διάφορους πειρασμούς γιά νά καταβάλουν τόν ἡρωικό ἐκεῖνο ἀθλητή τῶν πνευµατικῶν ἀγωνισμάτων. Καί ἀφοῦ δέν κατορθώνουν νά νικήσουν τόν ἀντίπαλό τους, ἀλλά μᾶλλον καταισχύνονται ἀπό τή σταθερότητά του, ἐπιτίθενται µέ ἄλλον τρόπο. Κατά τή διάρκεια κάποιας νύχτας δημιουργοῦσαν τόσο θόρυβο, ὥστε νόμιζε κανείς ὅτι ὅλος ὁ τόπος τοῦ ἀσκητηρίου σειόταν. Ἔδωσαν δέ τήν ἐντύπωση ὅτι τρύπησαν τούς τέσσερις τοίχους τοῦ οἰκίσχου καί φάνηκαν νά εἰσέρχονται ἀπό τίς τρύπες, ἀφοῦ πρῶτα µεταμορφώθηκαν σέ φανταστικά θηρία καί ἑρπετά. Γέμισε τότε ἀμέσως ὅλος ὁ χῶρος ἀπό μορφές λιονταριῶν, ἀρκούδων, λεοπαρδάλεων, ταύρων καί φιδιῶν, ἀσπίδων καί σκορπιῶν καί λύκων. Καί τό καθένα ἀπό αὐτά ἐνεργοῦσε µέ τόν δικό του τρόπο. Τό λιοντάρι ἔβγαζε βρυχηθµό, θέλοντας νά πέσει ἐπάνω του. Ὁ ταῦρος νόµιζες ὅτι τόν κερατίζει. Τό φίδι, ἐνῷ σερνόταν πάνω στό χῶμα ἐναντίον του, δέν πλησίαζε κοντά του. Ὁ λύκος, ἐνῶ ὁρμοῦσε, συγκρατιόταν. Και γενικά ὅλων µαζί τῶν θηρίων οἱ θόρυβοι ἦταν φοβεροί καί ὁ θυμός τους ἄγριος.
Μέσα σ᾿ ἐκεῖνο τό πραγµατικό πανδαιµόνιο καί ἐνῶ αἰσθανόταν ὁ Μέγας Ἀντώνιος νά κακοποιεῖται καί νά δαγκώνεται ἀπό τά ζῶα καί νά βασανίζεται ἀπό ἰσχυρούς σωματικούς πόνους, παρέμενε ἀτρόμητος καί περιγελοῦσε τούς δαίµονες: «Ἄν εἴχατε δύναµη, θά ἔφθανε καί ἕνας ἀπό σᾶς νά ἔλθει. Ἀλλά σᾶς ἀφαίρεσε τή δύναμη ὁ Κύριος. Γι' αὐτό καί ἄν µέ τό πλῆθος σας προσπαθεῖτε νά µέ φοβίσετε, γνώρισµα τῆς ἀσθένειάς σας εἶναι ὅτι μιμεῖσθε τίς µορφές τῶν ἀλόγων ζώων». Παίρνοντας δέ θάρρος συνέχισε: «Ἄν μπορεῖτε καί ἔχετε κάποια ἐξουσία ἐναντίον µου, μήν ἀναβάλλετε, ἀλλά ἐπιτεθεῖτε. Ἄν ὅμως δέν μπορεῖτε, γιατί μάταια ταράζεσθε; Σφραγίδα γιά ἐμᾶς καί τεῖχος πού μᾶς ἀσφαλίζει εἶναι ἡ πίστη µας στόν Κύριό µας». Ἀφοῦ λοιπόν οἱ δαίµονες ἐπιχείρησαν πολλά, ἔτριζαν τά δόντια τους ἐναντίον του, διότι μᾶλλον κορόιδευαν τούς ἑαυτούς τους παρά ἐκεῖνον. Ὁ δέ Κύριος κάποια στιγµή παρενέβη δραστικά γιά νά βοηθήσει τόν µεγάλο ἀθλητή. Σήκωσε τά µάτια τοῦ ψηλά ὁ Ἀντώνιος καί εἶδε σάν νά ἄνοιγε ἡ στέγη, καί κάποια ἀκτίνα φωτός νά κατεβαίνει πρός αὐτόν. Καί οἳ μέν δαίμονες ξαφνικά ἔγιναν ἄφαντοι, ὁ δέ πόνος τοῦ σώματος σταμάτησε ἀμέσως καί ὁ οἰκίσκος ἤταν πάλι ἀκέραιος. Ὁ Ἀντώνιος αἰσθάνθηκε τή βοήθεια καί ἀφοῦ ἀνέπνευσε καί ἀνακουφίσθηκε ἀπό τούς πόνους, εἶπε ἀπευθυνόμενος πρός τήν ὁπτασία πού εἶδε: «Ποῦ ἤσουν; Γιατί δέν φάνηκες ἀπό τήν ἀρχή, νά παύσεις τίς ὀδύνες µου;». Καί τότε ἀκούστηκε µιά φωνή πρός αὐτόν: «Ἀντώνιε, ὧδε ἥμην, ἀλλά περιέµενον ἰδεῖν τό σόν ἀγώνισμα». Ἐδῶ ἥμουν, Ἀντώνιε, ἀλλά ἤθελα νά δῶ τόν ἀγώνα σου.
Καί πρίν φανεῖ νά μᾶς λυτρώσει ἀπό τούς πειρασμούς ὁ Κύριος, εἶναι ἀοράτως κοντά µας καί «δίδωσι κρυπτῶς ζωήν καί βοήθειαν εἰς τήν καρδίαν», μᾶς λένε οἱ μεγάλοι ἀθλητές στό στάδιο τῶν ἀρετῶν, οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας µας. Χωρίς νά φαίνεται, «κρυπτῶς», μᾶς βοηθάει γιά νά ἀντέξουμε. Θέλει ὅμως νά δεῖ καί τόν δικό µας ἀγώνα, τή δική µας προσπάθεια. Καί κατόπιν διπλά μᾶς ἀμείβει, ὅπως ἔκανε καί µέ τόν Μ. Ἀντώνιο. ΄Ἡταν πάντοτε βοηθός του, τοῦ ἔδωσε τελικά περισσότερη δύναμη ἀπό αὐτήν πού εἶχε πρίν, καί τόν ἀνέδειξε µεγάλο ἅγιο καί φημισμένο ἀσκητή τῆς Ἐκκλησίας µας.
***
Δέν ὑπάρχει πιό δύσκολος ἀγώνας.
Δέν ὑπάρχει πιό ὡραῖος ἀγώνας.
Δέν ὑπάρχει ἄλλος ἀγώνας στόν ὁποῖο ὅλοι ὅσο ἀγωνίζονται, ἔχουν τή βεβαιότητα ὅτι θά εἶναι νικητές.
Στόν ἀγώνα αὐτόν ὅλοι εἴμαστε καλεσμένοι. Το στάδιο τῶν ἀρετῶν δέν ἔχει κερκίδες, δέν ὑπάρχει τόπος γιά θεατές. Μόνο ἀγωνιστικός χῶρος, ὅπου ὅλοι οἱ ἀγωνιζόμενοι κερδίζουν, ὅλοι ἀνεβαίνουν στό βάθρο τοῦ νικητῆ, ὅλοι στεφανώνονται· ἀρκεῖ νά ἀγωνιζόμαστε µέ πολλή ἀγάπη στόν ἀγώνα, µέ τέλεια ἀφοσίωση μέ ὄλες µας τίς δυνάµεις.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, γιά νά τονώσει τό ἀγωνιστικό µας φρόνημα, χρησιμοποιεῖ τήν εἰκόνα τοῦ δρομέα πού τρέχει µέσα στό στάδιο τῶν ἀθλητικῶν ἀγώνων. Ὁ Χριστιανός ἀγωνιστής εἶναι ἕνας ἀκούραστος δροµέας στόν στίβο τῆς πνευματικῆς ζωῆς, στό στάδιο τῶν πνευματικῶν ἀθλημάτων, πού πολλά μπορεῖ νά διδαχθεῖ γιά τή σωστή διεξαγωγή τοῦ ἀγώνα του ἀπό τούς συνήθεις ἀθλητές.
Πῶς εἶναι ὁ ἀθλητής πού τρέχει µέσα στό στάδιο; Τί συγκινητικές προσπάθειες καταβάλλει γιά νά τερµατίσει πρῶτος; Ὅλος ὁ ἑαυτός του εἶναι δοσµένος στόν ἀγώνα του. Ἐπιστρατεύει ὅλα τά ἀποθέματα δυνάµεων πού διαθέτει. Σωµατικές, διανοητικές, ψυχικές δυνάµεις βρίσκονται σέ συναγερμό. Τά µέλη τοῦ σώµατος κινοῦνται ταχύτατα. Ὁ νοῦς ἐπιτηρεῖ ἄγρυπνος καί προσεκτικός τή σωστή διεξαγωγή τοῦ ἀγώνα. Ὁ πόθος τῆς νίκης φλέγει τήν ψυχή, δονεῖ τό ἐσωτερικό του. Ἡ καρδιά πάει νά σπάσει. Τό βλέμμα δέν βλέπει τίποτε ἄλλο παρά µόνο τό τέρμα. Οἱ φωνές τοῦ κόσµου ἀπό τίς κερκίδες μόλις φθάνουν στ’ αὐτιά του σάν µιά ἀκαθόριστη βοή. Πολύ περισσότερο δέν ἁσχολεῖται µέ ὅτι συμβαίνει ἔξω ἀπό τό στάδιο. Ὅλος ὁ κόσμος γι' αὐτόν εἶναι τώρα ὁ δρόμος αὐτός πού ἔχει νά διανύσει µέ ὅσο τό δυνατόν µεγαλύτερη ταχύτητα µέσα στὀν στίβο. Καί καθώς τρέχει, τό νήμα στό τέρμα τοῦ δρόμου, τό στεφάνι τῆς νίκης συγκεντρώνει ὅλες τίς σκέψεις, τούς πόθους, τίς ἀγωνίες καί τίς ἐλπίδες του, ὅλη του τή ζωή τήν ὥρα αὐτή.
Πραγματικά! Πόσα μποροῦν νά μᾶς διδάξουν οἱ συνήθεις δρομεῖς, πού ἀγωνίζονται µέ µεγάλες προσπάθειες, µέ ὑπομονή καί ἐπιμέλεια, µέ στερήσεις στίς ὁποῖες πρόθυμα ὑποβάλλουν τόν ἑαυτό τους, µέ ἱδρῶτες πολλούς, µέ σύστημα καί ὁλοκληρωτική ἀφοσίωση στόν σκοπό τους, γιά νά διακριθοῦν καί πετύχουν τή νίκη! Γι αὐτό ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὁ πρωταθλητής στόν δρόµο τῆς πίστεως καί τῆς ἀρετῆς, ὁ ἀεικίνητος πνευματικός δρομέας, ὁ φτερωτός Ἀπόστολος, μᾶς διδάσκει µέ τό δικό τους παράδειγµα καί μᾶς παρακινεῖ: «Οὕτω τρέχετε» (Α΄ Κορ. θ΄ 24). Μέ τήν ἴδια ἀφοσίωση ἀγωνισθεῖτε κι ἐσεῖς τόν πνευματικό σας ἀγώνα, µέ τόν ἴδιο ἐνθουσιασμό. Μή φοβηθεῖτε τόν κόπο, µή δειλιάσετε µπροστά στό µῆκος τοῦ δρόµου, µή σαστίσετε βλέποντας τή δύναμη τῶν ἀντιπάλων. Δῶστε χωρίς δισταγμό ὅλες τίς δυνάµεις σας στόν ἀγώνα αὐτόν. Συνεπαρθεῖτε ἀπό τό ὅραμα τῆς νίκης.
Ὁπωσδήποτε ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, µέσα σ᾿ ὅλη τή διάρκεια τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, εἶναι ἕνα στάδιο ἰδιαίτερων ἀγώνων. Ὅσοι ἀκούσουν μέ συγκίνηση τήν προτροπή τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου πού μᾶς καλεῖ νά εἰσέλθουμε στό στάδιο τῶν ἀρετῶν, ὅσοι ἀγωνισθοῦν καί µέ τή Χάρι τοῦ Κυρίου νικήσουν, αὐτοί θά ἀπολαύσουν τά βραβεῖα πού µέ τόν Σταυϱό χαί τήν Ἀνάστασή Του ἐξασφάλισε γιά ὅλους τούς πιστούς ἀκολούθους Του ὁ ἀρχηγός τοῦ ἀγώνα µας ὁ πρῶτος νικητής καί θριαμβευτής, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, αὐτοί θά κάνουν Πάσχα, «Πάσχα καινόν ἅγιον, Πάσχα µυστικόν, Πάσχα πανσεβάσµιον... Πάσχα τό πύλας ἡμῖν τοῦ Παραδείσου ἀνοῖξαν»"', αὐτοί θά εἰσέλθουν νικητές στήν αἰώνια χαρά καί ἄφθαρτη δόξα τοῦ Παραδείσου.