- Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στο ναό του Σολομώντος για να προσευχηθούν...
Έτσι άρχισε ο Χριστός μας την παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, την οποία είπε για να ελέγξει μερικούς που πάντα ήθελαν να αυτοδικαιώνονται, και γι' αυτό περιφρονούσαν και εξουθένωναν τους άλλους.
- Ο ένας ήταν Φαρισαίος και ο άλλος τελώνης.
Ο Φαρισαίος στάθηκε όρθιος σε περίοπτη θέση και άρχισε να λέει με τον εαυτό του και για τον εαυτό τον τα λόγια ετούτα: "Θεέ μου, σ' ευχαριστώ, διότι εγώ δεν είμαι όπως είναι οι άλλοι άνθρωποι: άρπαγες, άδικοι, ανήθικοι, ή και όπως αυτός εδώ ο τελώνης" -έριξε το βλέμμα περιφρονητικά επάνω του και ίσως έκανε και κάποιο μορφασμό που δήλωνε αηδία και απέχθεια.
Και αμέσως συνέχισε: "Νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα, δίνω ελεημοσύνη το ένα δέκατο απ' όλα όσα αποκτώ...".
Την ίδια στιγμή ο τελώνης στεκόταν κάπου μακριά, σε μια γωνιά προφανώς, και είχε τέτοια συντριβή μέσα του, που ούτε τα μάτια δεν τολμούσε να σηκώσει προς τα πάνω, στον ουρανό, αλλά χτυπούσε το στήθος του και έλεγε συνεχώς: "Θεέ μου, σπλαχνίσου με και συγχώρεσέ με τον αμαρτωλό".
Έτσι προσευχόταν ο ένας, έτσι ο άλλος.
Και τώρα σας λέω και σας διαβεβαίωνω, συνέχισε ο Κύριος Ιησούς, ότι αυτός, ο τελώνης, κατέβηκε από το ναό και πήγε στο σπίτι του δικαιωμένος από τον Θεό, συγχωρεμένος και αθωωμένος, ενώ ο άλλος, ο Φαρισαίος, που κοίταζε να προβάλλει τον εαυτό του, έφυγε καταδικασμένος από τον Θεό. Διότι όποιος εξυψώνει μόνος του τον εαυτό του, θα ταπεινωθεί από τον Θεό και θα κατακριθεί, ενώ αντίθετα όποιος ταπεινώνει τον εαυτό του, αυτό θα υψωθεί και θα τιμηθεί από τον Θεό.
***
"κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ ἐκεῖνος"
Είναι έμφυτο πόθος και σταθερή επιδίωξη του ανθρώπου το να θέλει να φαίνεται σπουδαίος απέναντι στους άλλους, επιτυχημένος, καταξιωμένος.
Συνήθως όμως πώς το επιδιώκει αυτό;
Όπως ο Φαρισαίος: Εξυψώνοντας τον εαυτό του και υποβιβάζοντας τους άλλους. Δηλαδή, με την αυτοπροβολή. Γι' αυτό και προσπαθεί να επιδείξει τις ικανότητές του, τα ταλέντα του, σωματικά ή πνευματικά. Για να τον παραδεχθούν, για να επιβληθεί επάνω στους άλλους και να καταξιωθεί στις συνειδήσεις τους. Ακόμα και άλλους, κατώτερους τρόπους μπορεί να χρησιμοποιήσει για τον σκοπό αυτό, όταν δεν διαθέτει κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα, π.χ. Τα ρούχα που φοράει.
Ο ίδιος σε άλλες περιπτώσεις -όταν για παράδειγμα σφάλλει σε κάτι- δεν θέλει να αποδειχθεί το λάθος του, αλλά αραδιάζει σωρεία από δικαιολογίες, ακριβώς γι' αυτό, επειδή επιθυμεί να φαίνεται πάντοτε ανώτερος από τους άλλους. Και συνήθως είναι πολύ πρόθυμος στο αντίθετο: να καταδικάζει με το παραμικρό τον άλλον και να του αποδίδει ευθύνες, αποσκοπώντας παράλληλα στο να τον υποβιβάσει και στη δική του συνείδηση και στα μάτια των άλλων.
Ακριβώς ό,τι έκανε ο Φαρισαίος.
Όμως η απόφαση του μόνου δικαιοκρίτου Θεού είναι εντελώς διαφορετική: Όποιος με τέτοιους τρόπους προσπαθεί να αυτοποβληθεί, τελικά θα καταδικασθεί. Αντίθετα, όποιος ταπεινώνει τον εαυτό του, αυτός θα δικαιωθεί και θα εξυψωθεί από τον Θεό.
Λοιπόν, φίλε μου, καταλαβαίνεις τώρα τί παγίδα φοβερή στήνουμε εναντίον του εαυτού μας με την προσπάθεια για αυτοπροβολή;